In gesprek met Friese bouwbedrijven over ‘digitalisering in de bouw’

Dinsdag 9 maart 2021 was de eerste ochtendsessie van een reeks georganiseerd vanuit het programma BRAINR (een initiatief van BuildinG, Bouwend Nederland en partners). Bouwend Nederland – afdeling Friesland nodigde samen met Bowinn, campus voor innovatie in de bouw te Dokkum, de deelnemers uit om de ochtend goed te beginnen met een gesprek over digitalisering.

Bij de start van het programma werd er een introductie gegeven over het programma BRAINR: lerend netwerk voor intelligente bouw. Er is een toenemende noodzaak voor de bouw en infrasector om te innoveren, gezien de maatschappelijke opgaves. Digitalisering speelt daarbij een cruciale rol om innovaties te versnellen. Als we nu niet proactief aandacht geven aan deze snelle ontwikkelingen en mogelijkheden, is er weinig tot geen grip op hoe we digitalisering willen en kunnen gaan toepassen. Daarbij komt het risico dat door de veranderingen die nu al plaatsvinden, de huidige bedrijven in de sector niet tijdig mee kunnen komen en dus niet toekomstbestendig zijn.

Bowinn ondersteunt het initiatief van BRAINR, en is in 2016 gestart met een club van enthousiaste ondernemers en praktijkorganisaties in een campusachtige omgeving in Dokkum. Ze hebben als doel om onderwijs en praktijk dichter bij elkaar te brengen. Hiervoor hebben ze een proeftuin voor projecten rondom circulariteit en industrialisering met o.a. klimaatkamers waar innovatieve oplossingen getest kunnen worden.

Denken in parameters
De eerste inspiratiesessie werd gegeven door Klaas Droog van de Mâr, een toeleverancier voor de houtskeletbouw uit Grou die als missie heeft om woningen te maken die de aarde zo weinig mogelijk belasten. Om hieraan bij te dragen hebben ze Block2build opgezet. Directeur Klaas Droog heeft zijn medewerkers de opdracht gegeven om het oude bedrijf overbodig te maken door op een andere manier te gaan bouwen. In Block2Build gaan ze uit van het bouwprincipe CTO, Configure To Order. Het doel is om de woning, of delen ervan, te configureren naar standaard houtskeletbouw elementen om daarmee allerlei verschillende concepten te kunnen gaan ontwerpen. Hun huidige product wordt hierdoor slimmer, kleiner en sneller te produceren. Om dit te bereiken heeft De Mâr hun 750.000 elementen gecodeerd.

Een voorbeeld is een modulair dak dat ze hebben ontwikkeld door deze op te delen in kleinere modules die op een handige manier gekoppeld kunnen worden. Deze modules worden allemaal apart gemaakt in hun eigen fabriek. De producten van De Mâr kunnen straks door de aannemers zelf online besteld worden. Klaas heeft als doel om hiermee engineeringsuren naar nul terug te brengen, te kunnen opschalen en de leverbetrouwbaarheid te verbeteren. Ook de levertijd kan hiermee verkort worden en door de kracht van herhaling kan hij goedkoper gaan produceren.Tip die hij meegeeft: “wil je industrialiseren dan moet je gaan denken in parameters”.

Softwaretool Volgjewoning
De tweede inspiratiesessie werd gegeven door Miranca van der Tol van Volgjewoning. Volgjewoning is een online dossier waarin de koper centraal staat. Het heeft als doel om de consument optimaal en transparant te informeren tijdens de bouw van zijn of haar woning. Het platform kent een statusoverzicht waar iedereen de voor hem/haar relevante voortgang kan inzien. Tot slot zijn diverse koppelingen mogelijk met bekende softwareproducten in de bouw en met toeleveranciers met een digitale showroom. Een veelzijdig product wat kan helpen om de kopersbegeleiding efficiënter én digitaler in te richten.

Stichting QOP biedt ondersteuning in Noordoost-Fryslân
Jan Haakma vertelt over hoe QOP als aanjager de economie van Noordoost-Fryslân in een hogere versnelling zet. In de bouw hebben we te maken met drie transities: de grondstoffentransitie (circulariteit), energietransitie en hoeveelheid woningen die bijgebouwd moeten worden. QOP heeft subsidieregelingen voor innovatie en industrialisatie projecten in de bouw die bijdragen aan de doelen van de Versnellingsagenda. In het kader van digitalisering kan dit instrument ingezet worden voor innovatieve projecten.

In gesprek over digitalisering
De sessie wordt vervolgd door een uitvraag te doen. Tot welke groep behoor je op het gebied van digitalisering? Antwoorden variërend van gedigitaliseerde non-believer tot kartrekker op het gebied van digitalisering. De uitkomst in deze groep is 22 % matig gedigitaliseerde welwillende en 77% kartrekkers.

De opleidingsmogelijkheden worden kort besproken, NHL Stenden heeft een cursusaanbod ontwikkeld op het gebied van digitalisering en automatisering. Ook Bouwend Nederland is betrokken bij het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn BIM in samenwerking met de HanzePro en het Alfa-college.

Het verbreden van de kennis over digitalisering is noodzakelijk, maar dit wordt niet als belangrijkste voorwaarde om digitalisering in de bouw naar een hoger niveau te krijgen gezien. Uit een volgende poll bleek dat de begeleiding binnen het bedrijf om nieuwe werkprocessen te creëren bovenaan het lijstje staat om digitalisering goed toe te kunnen passen. Het aanbieden van tools, open en transparant informatie delen en kartrekkers binnen je bedrijf hebben zijn daarin cruciaal. Het idee werd geopperd om ook te gaan leren van andere sectoren en landen, om zo de digitale transitie verder te brengen.

We kijken terug op een geslaagde eerste sessie en geven op 11 en 23 maart een vervolg aan deze gesprekken met Friese bouw en infrabedrijven.